Światowy kryzys, który dotarł do Polski w latach 30-tych XX wieku, przyczynił się do ogromnej zapaści gospodarczej. Skutki kryzysu szczególnie odczuli rolnicy.
Niezwykle trudna sytuacja ekonomiczna na wsi, drastyczny spadek cen zboża, trzody chlewnej i nabiału, przyczyniły się do antyrządowych nastrojów wśród mieszkańców wsi.
W latach 1932 – 1937 działacze Stronnictwa Ludowego nawoływali do wieców chłopskich. Powoływano komitety strajkowe i organizowano strajki, polegające na bojkocie targów lub wstrzymaniu dowozu produktów rolnych do miast. Efektem kulminacyjnym tych działań był 10 -cio dniowy Wielki Strajk Chłopski (1937r.)
Wybuchały zamieszki, które niejednokrotnie krwawo tłumiły oddziały policji i wojska. Strajkujących represjonowano, wielu z nich osadzono w więzieniach.
Mieszkańcy wsi domagali się przede wszystkim zmian w konstytucji, zmiany ordynacji wyborczej, rozwiązania Sejmu i przywrócenia rządów demokratycznych.
Do poważnych wystąpień doszło 19 sierpnia 1934 roku w Guzowie.
Podczas wiecu wyborczego do gminnego komitetu Stronnictwa Ludowego doszło do zamieszek z udziałem chłopów i oddziału policji. Funkcjonariusze użyli broni palnej wobec zgromadzonego tłumu. Kilku uczestników zebrania zostało rannych, z czego dwóch ciężko. Ofiarą śmiertelną zajścia był Antoni Stanik.
Uczestnicy zajść zostali zatrzymani, a następnie wytoczono im proces. Skazano na rok więzienia: Feliksa Kalinowskiego, Stefana Lipińskiego, Władysława Stanika, Józefa Kuśtę, na 6 miesięcy więzienia, w zawieszeniu na 3 lata, skazano: Stefana Głogowskiego, Feliksa Grzyba i Jana Pijarskiego. Trzech uczestników zajścia zostało uniewinnionych.
Każdą rocznicę strajku upamiętnia się uroczystościami.
Tekst opracowali uczniowie gimnazjalnej Sekcji Archeologiczno – Historycznej pod opieką Haliny Kulikowskiej.
Foto: Rafał Madej