Inspiracją wystawy, zrealizowanej według scenariusza Katarzyny Zedel są wizerunki muzykujących zwierząt, przedstawione na XVII-wiecznym drzeworycie z kolekcji nowosądeckiego muzeum, a także zbiór ekslibrisów o tematyce muzycznej, znajdujący się w posiadaniu szydłowieckiej placówki.
W Nowym Sączu do 11 maja można oglądać ponad 100 eksponatów. Na wystawie znajdują się skrzypce i lutnie o główkach rzeźbionych na kształt zwierząt, wielobarwne dzwonki i gwizdki ceramiczne w formach odwzorowujących domowe i dzikie zwierzęta – psy, kury, gęsi, bociany, sowy, żaby, jeże, borsuki. Niektórym z gwizdków nadano formę miniaturowej rzeźby – jeźdźca na koniu, kobiety z kurką, lajkonika. Ich urozmaicone kształty, żywa kolorystyka sprawiły, że podczas otwarcia wystawy przyciągnęły wzrok zwiedzających, zwłaszcza dzieci. Dużą ciekawość wzbudziła suka, która najpierw rozbawiła zwiedzających nazwą, następnie zainteresowała specyficznymi cechami budowy i sposobem grania.
Polskie instrumentarium muzyczne reprezentują między innymi skrzypce o nietypowych kształtach, wykonane przez Władysława Barańskiego ze Skarżyska – Kamiennej, złóbcoki Stanisława Gracy z Poronina, dudy podhalańskie Tomasza Skupienia, harmonie ręczne z przedwojennych warszawskich firm Franciszka Mejera i Zygmunta Radka ozdobione intarsją i inkrustacją o motywach kwiatowych.
Do budowy instrumentów użyto materiałów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, na przykład: dud wielkopolskich czy podhalańskich, sierszeniek, burczybasów czy cymbałów. Kozioł weselny autorstwa Andrzeja Mendlewskiego z Poznania posiada zbiornik powietrza wykonany z koziej skóry z białym włosem. Ozdobiony jest rzeźbioną główką koziołka, zwieńczoną rogami z kłów dzika. Ten charakterystyczny dla Wielkopolski instrument jest przykładem, jak budulec wpływał zarówno na formę, jak i zdobnictwo finalnego wytworu.
Przez wieki istnienia kultury muzycznej tworzywo czerpano z natury, ale umiejętności budowniczych ewoluowały. Widać to na przykładzie instrumentów dętych. Najprostsze to piszczałka z gęsiej kości lub drewniane gwizdki w kształcie ptaków. O wiele bardziej skomplikowana w konstrukcji i zdobnictwie jest profesjonalna trąbka sygnałówka z grawerowanym wzorem róż.
Na wystawie prezentowane są również niemieckie cytry koncertowe ozdobione malowanymi pawiami, włoskie mandoliny inkrustowane wzorem motyli.
Tematyczną całość dopełniają obrazy o motywach muzycznych ze zbiorów nowosądeckiego muzeum – dzieła Andrzeja Rutkowskiego, Marii Ritter, Romualda Reguły, Eugeniusza Miśkowca oraz kołtryna – okleina stropowa ozdobiona kolorowanym drzeworytem z kapelą zwierzęcą, datowana na XVII wiek.
Wystawa została zorganizowana dzięki współpracy obydwu muzeów. Oprawę muzyczną wystawy stanowią nagrania muzyki ludowej ze zbiorów Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu oraz wydawnictw muzycznych: Stara Droga, In Crudo i Słuchaj Uchem.
info: MLIM
fot. Zofia Radwańska/Katarzyna Zedel