Jastrząb – to siedziba gminy usytuowana w centralnej części gminy, przy drodze wojewódzkiej 727, między Szydłowcem i Wierzbicą.

Mieszka tu ponad 1000 ludzi. Nazwa miejscowości pochodzi od biskupa krakowskiego Wojciecha Jastrzębca, który założył osadę na początku XV wieku. Zlokalizowana została ona w pobliżu Gąsaw przy trakcie prowadzącym z Iłży do Skrzynna, co ułatwiło jej szyki rozwój. Od założyciela miejscowość otrzymała również herb, którym posługuje się do dziś. Są to insygnia władzy biskupiej – tiara i pastorał – umieszczone na czerwonym tle. Zamek, który wzniósł biskup dla swoich bratanków, został zrujnowany podczas wojen szwedzkich i nie ma po nim żadnych śladów. Prawo lokacyjne miejscowość otrzymała w roku 1427 od biskupa Zbigniewa Oleśnickiego. Miasto lokowane zostało na prawie magdebursko-niemieckim i otrzymało liczne przywileje i zwolnienia z podatków, potwierdzane przez kolejnych władców. W połowie XVI wieku w okolicy rozwinęła się eksploatacja piaskowca i rud żelaza. Rozwijało się rzemiosło związane z garbarstwem i produkcją obuwia. Kuźnice funkcjonowały w Śmiłowie i Lipienicach. Rozwój metalurgii umożliwiał fakt, iż Szydłowiec w roku 1512 otrzymał prawo składu żelaza. W 1789 roku Uchwałą Sejmu Jastrząb obok kilku wiosek „klucza iłżeckiego”, przeszedł na własność skarbu państwa. Po wojnie z Rosja w 1792 roku, II i III rozbiorze Polski, upadku powstania kościuszkowskiego sytuacja materialna mieszkańców znacznie się pogorszyła. W 1820 roku w miasteczku żyło 406 chrześcijan, 128 Żydów. Było tu 80 domów drewnianych i 21 murowanych. W roku tym nastąpiło zniszczenie kościoła, a także wielu domów. Rozkwit miasta skończył się w roku 1869, gdy z rozkazu cara Aleksandra II Jastrząb utracił prawa miejskie i jako osada został włączony do gminy Rogów. Ożywienie gospodarcze nastąpiło po roku 1885, kiedy przez osadę poprowadzono linię kolejowa z Dęblina przez Radom do Dąbrowy. Od 1973 roku, gdy Jastrząb został siedzibą gminy, nastąpiło tu znaczne ożywienie życia społecznego: powstała nowa szkoła, zagospodarowano zalew, działa kilka instytucji kulturotwórczych: klub sportowy, ochotnicza straż pożarna, świetlica środowiskowa, Gminna Biblioteka Publiczna, dworzec PKP. Stowarzyszenie TKKF Jastrząb wspólnie z Urzędem Gminy jest organizatorem otwartych turniejów w piłce siatkowej plażowej, spartakiad zimowych oraz innych imprez nad zalewem ciszących się zainteresowaniem sportowców amatorów oraz widzów. Od 1999 roku działa Klub Sportowy „Jastrząb”, którego sekcja piłki nożnej korzysta ze stadionu na 500 miejsc, w tym 240 siedzących. Klub posiada barwy zielono-biało-zielone. Gmina realizuje program integracji społecznej, w ramach którego funkcjonuje świetlica w budynku straży pożarnej. Stowarzyszenie Rozwój i Promocja Gminy Jastrząb organizuje corocznie konkursy na najładniejszą iluminację bożonarodzeniową oraz na najładniejszy ogród. W Jastrzębiu funkcjonuje od 1948 roku biblioteka, która obecnie posiada 14,5 tysiąca woluminów.

W Jastrzębiu znajdują się ponadto:

  • Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela – do roku 1435 parafia mieściła się w Gąsawach. Wybudowany na wzgórzu pierwszy , drewniany kościół w Jastrzębiu ufundował bp. Zbigniew Oleśnicki. Świątynia w roku 1667 uległa spaleniu i została zastąpiona przez kościół murowany kilkakrotnie przebudowywany. Ostatnia przebudowa dokonana była w latach 1909-1928 według projektu architekta Jarosława Wojciechowskiego i nadała kościołowi formy neoromańskie. Z dawnego kościoła zachował się zrąb murów prezbiterium oraz zakrystia. Do nowej parafii włączono Gąsawy Plebańskie z tamtejszym kościołem i jego wyposażeniem. Z kościoła w Gąsawach pochodzi obraz z 1636 roku przedstawiający Matkę Boską Bolesną. Dużą wartość przedstawia również obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI wieku. Pozostała po dawnym kościele rzeźba głowy św. Jana na misie, która niegdyś znajdowała się w ołtarzu głównym, obecnie została umieszczona w kamiennym portyku z żelaznymi drzwiami w prezbiterium. W kościele znajduje się również epitafium Anny Dadzibosonki herbu Pobóg z 1670 roku. Dzwon z tutejszej świątyni datowany jest na 1590 rok.
  • Cmentarz rzymskokatolicki – data założenia nekropolii, ze względu na napis na bramie, szacowana jest na 1879 rok. Przeważają nagrobki z miejscowego piaskowca. Na uwagę zasługuje grób zmarłego w 1923 roku Edwarda Angiewicza i Sługi Bożego księdza Bolesława Strzeleckiego doktora prawa kanonicznego. Ksiądz Strzelecki został 5 kwietnia 1941 roku aresztowany i wywieziony do Oświęcimia. Zmarł 2 maja 1941 roku, jego ciało spalono w krematorium. Poświęcona jego pamięci płyta znajduje się na grobowcu rodzinnym. Proces kanonizacyjny rozpoczął się 26 stycznia 1992 roku.
  • Zalew w Jastrzębiu – na terenie gminy Jastrząb, w okolicy Gąsaw Rządowych, wypływa rzeka Szabasówka, która ma długość około 21 km i jest prawym dopływem Radomki. Płynie w kierunku północy i w miejscowości Wałsnów, tuż za granicą gminy, przecina drogę E-7 i dalej wpada do Radomki. Na terenie Jastrzębia, na rzece Szabasówce, wybudowano zbiornik wodny o powierzchni 22,6 hektara, w tym lustro wody ma powierzchnie 10 ha. Na zalewie wybudowano dwa mola (widokowe i estradowe) oraz kładkę dla pieszych. Teren jest zagospodarowywany i odbywają się nad nim turnieje siatkowej plażowej i wiele imprez plenerowych. Zalew jest modernizowany z myślą o rozwoju turystki i agroturystyki.