10 września 2020r. w Orońsku miało miejsce niecodzienne wydarzenie, wój gminy Orońsko Henryk Nosowski, sekretarz Dariusz Tomczyk oraz Milena Szymańska przedstawicielka gminy ds. promocji i kultury, zainicjowali spotkanie podczas którego omawiali dotychczas przeprowadzone badania oraz plany dalszego rozwoju i promocji krzemienia czekoladowego w Orońsku.
Przedstawicielom władz samorządowych towarzyszyli Archeolodzy z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, przedstawiciele Urzędu Konserwatorskiego oraz Lasów Państwowych.
Wydarzenie to i spotkanie (można powiedzieć robocze) miało na celu podsumowanie kolejnego etapu badań archeologicznych, dotyczących krzemienia czekoladowego.
Katarzyna Kerneder-Gubała i Zbigniew Kubiatowski to archeolodzy z Instytutu Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Przedstawili i opisali zabytki krzemienne, kościane oraz rogowe zabytki z okresu paleolitu (10 000 lat przed Chrystusem), które udało im się wydobyć podczas badań( patrz zdjęcia). Są one fragmentami narzędzi, które górnicy wykorzystywali do pozyskiwania krzemienia, a konkretnie do kopania szybów, które dziś odkrywa Katarzyna Kerneder -Gubała. Ich biały kolor to patyna, która powstaje na krzemieniu, gdy ten ma długi kontakt z powietrzem. Utlenia się on i na jego powierzchni powstaje widoczny na zdjęciach biały nalot. Jest to proces analogiczny do rdzewienia żelaza, na którego powierzchni pojawia się rdza. Pod patyną krzemień nadal pozostaje w kolorze czekoladowym.
Tego dnia odbyły się pomiary. Urządzenie do wykonywania pomiarów nazywa się powszechnie „total station”. Służy ono do namierzania punktów w trójwymiarze, a więc nie tylko namierza ono długość i szerokość geograficzną, ale również wysokość nad poziomem morza. Urządzenie zna swoją pozycję (odczytuje ją z GPSa) i mierzy za pomocą lasera odległość od znajdującego się na tyczce specjalnego lustra. Wystrzelony z urządzenia laser odbija się od lustra i wraca do urządzenia, które dzięki temu jest w stanie obliczyć jego dokładną lokalizację. Archeolodzy wykorzystują to urządzenie do namierzania zabytków w trójwymiarze. Dzięki temu są w stanie zadokumentować każdy znaleziony zabytek w trójwymiarze. Mogą również tworzyć trójwymiarowe odwzorowania całych obiektów – w przypadku badań w Orońsku całych szybów górniczych.
Pragniemy poinformować, że tegoroczny sezon wykopalisk archeologicznych w Orońsku dobiegł końca. Dokonano kolejnych niezwykłych odkryć na terenie kopalni krzemienia czekoladowego. Mamy czym się poszczycić i co pokazać światu. Badania będą kontynuowane w następnych sezonach, natomiast kolejnym ważnym wydarzeniem dla dalszego rozwoju i promocji Gminy przy wykorzystaniu krzemienia czekoladowego będzie podjęcie przez Radę Gminy w Orońsku uchwały w tej sprawie. Projekt uchwały został już przedstawiony przewodniczącemu Rady Gminy Sylwestrowi Różyckiemu oraz Radzie Gminy w Orońsku. Po jej podjęciu zostaną zaplanowane kolejne etapy pracy w celu wypromowania krzemienia czekoladowego w Gminie Orońsko” – czytamy na urzędowej stronie Gminy Orońsko
Na zakończenie spotkania archeolodzy z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk złożyli podziękowania wójtowi oraz pracownikom Urzędu Gminy Orońsko za nieustającą pomoc i wsparcie w trakcie badań terenowych.