W sobotę 7 października 2017 roku w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku odbyła się popularno-naukowa konferencja archeologiczna „Orońska Czekolada”, a w godzinach popołudniowych  koncert zespołu „Laboratorium Pieśni” z Gdańska.

Koncert zespołu „Laboratorium Pieśni” przyciągnął liczną publiczność, która wysłuchała ponadgodzinnego występu, prezentującego pieśni etniczne m.in. z obszaru Białorusi, Finlandii i Bułgarii. Repertuar ten doskonale wpisywał się w klimat i tematykę konferencji. Po koncercie zebrana publiczność  miała możliwość porozmawiania z artystkami, a także zakupienia płyt i uzyskania autografów. Przed koncertem głównym wystąpił także Młodzieżowy Zespół Folkowy „Guzowianki” z krótkim repertuarem w większości, prezentując autorskie utwory.  Organizacja wydarzenia była dofinansowana ze Środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie inicjatyw na wdrażanie operacji w ramach Strategii Rozwoju Lokalnego, kierowanego przez społeczność”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, a dodatkowe fundusze, stanowiące wkład własny w organizację przedsięwzięcia, przekazali właściciele lokalnego biznesu, tj. firmy Kubimex, Marrom oraz DarBud. Organizatorem konferencji i wydarzeń towarzyszących było Stowarzyszenie Odnowy i Rozwoju Gminy Orońsko przy wsparciu Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, a także Stowarzyszenia LGD „Razem na Piaskowcu”.

Podczas prelekcji uzupełnianych prezentacjami multimedialnymi uczeni z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w bardzo przystępny sposób opowiadali o krzemieniu czekoladowym, jego pochodzeniu, rozprzestrzenianiu, wydobyciu i wykorzystaniu, pokazując jednocześnie efekty wykopalisk prowadzonych w Orońsku od roku 2016.  Przedstawiono następujące wykłady: „Krzemień czekoladowy – charakterystyka surowca i jego występowanie” – autorstwa dr Dagmary Werra i dr Rafała Siudy, „Dlaczego krzemień czekoladowy docierał najdalej w paleolicie i w mezolicie?” – autorstwa dr hab. Zofii Sulgostowskiej, „Kopalnie krzemienia czekoladowego w Orońsku w świetle dawnych i współczesnych badań archeologicznych” – autorstwa mgr Katarzyny Kerneder-Gubały oraz „Potencjał wykorzystania krajobrazu kulturowego do rozwoju Gminy Orońsko” – autorstwa mgr Zbigniewa Kubiatowskiego.

Prezentowana tematyka jest tym bardziej istotna, iż na terenie gminy Orońsko odkryto najstarsze szyby wydobywcze tego surowca, o głębokości ponad 3 metrów. Naukowcy potwierdzają, iż pochodzą one sprzed ponad 12000 lat, a więc z okresu schyłkowego paleolitu – najstarszego okresu dziejów człowieka. Jak wynika z najnowszych badań, szyby górnicze wkopane były nie tylko w zalegające gliny zwałowe, ale także zwietrzelinę skał wapiennych. Wydobywanie surowca z tak głębokich pokładów wymagało dobrej organizacji pracy oraz odpowiednich narzędzi. Górnicze narzędzia z krzemienia i kości odkryto na dnie nowoodkrytych szybów. Wybrane zabytki archeologiczne odnalezione na terenie wykopalisk prowadzonych w Gminie Orońsko zaprezentowano na przygotowanej wystawie. Znalazły się na niej m.in. kamienne narzędzia takie jak drapacze do obróbki skór, piki jako narzędzia górnicze, półwytwory siekiery i wiele innych eksponatów.

Studenci Uniwersytetu Warszawskiego wraz z pracownikami PAN i członkami stowarzyszeń archeologicznych przygotowali także stoiska edukacyjne, dedykowane dla najmłodszych uczestników tego wydarzenia.

Uczestnicy wydarzenia mieli możliwość wzięcia udziału w przygotowanym quizie, który składał się z pytań, na które odpowiedzi można było znaleźć w folderze konferencyjnym oraz w przedstawianych prezentacjach multimedialnych. Na zakończenie konferencji wśród osób uczestniczących w konkursie rozlosowano zestawy upominkowe, w których znalazły się m.in. książki o Orońsku, a także płyty gdańskiego zespołu „Laboratorium Pieśni” oraz płyty i gadżety „Guzowianek”. Ponadto, organizatorzy dla wszystkich osób uczestniczących w wydarzeniu ufundowali orońską czekoladę – słodki upominek przygotowany specjalnie na to wydarzenie przez manufakturę czekolady z Krakowa.