Fanów aktywnego wypoczynku zapraszamy do zaznajomienia się z trasami rowerowymi występującymi na terenie powiatu szydłowieckiego.
Na terenie ziem szydłowieckich funkcjonują dwie oznakowane trasy rowerowe: Szlak rowerowy czerwony R-20c i szlak rowerowy zielony R-50z „Zielona Pętla”. Mierzą one kolejno około 130 i 90 kilometrów.
Oprócz tego przez powiat szydłowiecki przechodzi jeszcze 10 tras nieoznakowanych. Te są krótsze – mierzą od 23 do 60 kilometrów.
Trasy oznakowane:
Szlak rowerowy czerwony R-20c:
Gniazdków – Iłża – Mirów Nowy – Chlewiska – Nadolna – Ruski Bród – Szydłowiec
Należy do najdłuższych tras rowerowych na południowym Mazowszu. Zaczyna się w Gniazdkowie nad Wisłą. Na ziemi szydłowieckiej ma początek w Mirowie Nowym. Za Mirowem Nowym trasa skręca w lewo do Mirowa, za kościołem w Mirowie w lewo na południe i wiedzie asfaltową drogą nad rzeką Iłżanką do Piekła Mirowskiego – wzniesienia, na którym można odnaleźć wychodnie piaskowca z okresu środkowej jury. Poszczególne formy osiągają 2 m wysokości.
Przez Zbijów Duży szlak wiedzie do Kierza Niedźwiedziego. Mija kościół, a następnie linię kolejową Radom – Skarżysko. Po przejechaniu przez tory kolejowe szlak kieruje się w stronę Sadku, a następnie do Szydłowca.
Z Szydłowca szlak wiedzie na zachód, przez Stanisławów do Chlewisk. Chlewiska – siedziba władz gminy, miejscowość ciesząca się wielowiekową historią, od XII w. należąca do możnego rodu Odrowążów, którzy są także założycielami Szydłowca. Od XVI w. ośrodek przetwórstwa żelaza w oparciu o wydobywaną nieopodal rudę. Do zwiedzenia – bardzo ciekawe Muzeum Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z oryginalną wystawą „Najbardziej popularne samochody i motocykle XX w.” W odrestaurowanym starym pałacu Odrowążów położonym w starym parku – eksluzywny hotel, spa, ośrodek jazdy konnej.
Z Chlewisk szlak prowadzi przez Lasy Przysusko – Szydłowieckie, będące teatrem partyzanckich walk w czasie II wojny światowej i walk „Żołnierzy Wyklętych” po 1945 roku. Był to m.in. teren działania oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który w 1939 roku nie złożył broni, walcząc z oddziałem ułanów i piechurów aż do kwietnia 1940 r.
Tuż przy szosie z Chlewisk do Przysuchy znajduje się cmentarz mieszkańców wioski Skłoby, wymordowanych przez Niemców w odwecie za udane akcje bojowe mjr. „Hubala”.
W Lasach Przysuskich działały oddziały Narodowych Sił Zbrojnych, walczące z komunistami i komunistycznymi bandami rabunkowymi – m.in. oddziały kpt. Franciszka Sobeckiego „Kruka”, Józefa Woźniaka „Burzy” i ppor. Mariana Suskiewicza „Sosna”, „Mścisław”.
W Nadolnej szlak prowadzi w prawo – przez Kochanów, Rusinów i Bryzgów, gdzie znowu skręca w prawo na północ. Po kilkuset metrach wyjeżdżamy na leśną drogę, prowadzącą do skrzyżowania z drogą asfaltową 749. W Kuźnicy przejeżdżamy most na rzece Radomce i ponownie wjeżdżając do lasu, docieramy do Zapniowa – miejscowości, gdzie wydobywa się glinkę ceramiczną i gdzie w roku 2001 odkryto ślady jurajskich dinozaurów.
Szlak rowerowy zielony R-50z „Zielona Pętla”
Orońsko – Ruda Wielka – Jastrząb – Gąsawy Rządowe – Hucisko – Huta – Chlewiska – Skłoby – Rzuców – Koryciska – Łaziska – Orońsko
Podróż zielonym szlakiem można rozpocząć w Orońsku, obok zabytkowego parku krajobrazowego położonego przy drodze nr 7, w którym mieści się Centrum Rzeźby Polskiej i pałacyk Józefa Brandta. W Centrum Rzeźby Polskiej można obejrzeć wybitne prace współczesnych rzeźbiarzy polskich oraz dzieła z XIX wieku. W pałacu – ekspozycja wnętrz dworskich z czasów Józefa Brandta. Z Orońska szlak prowadzi na wschód. Po 1,5 km skręca w prawo, przekracza dolinę rzeki Oronki, a za Helenowem wiedzie przez niewielki lasek, w którym znajduje się cmentarz wojenny z czasów I wojny św. z kamienną rotundą. Szlak przechodzi następnie przez linię kolejową, a w Rudzie Wielkiej spotyka się ze szlakiem czerwonym. Następnie skręca w prawo i ponownie dociera do linii kolejowej. Przed Wolą Lipieniecką znowu skręca w prawo prowadząc do wsi Kuźnia, następnie przekracza rzekę Szabasówkę i skręca na południe.
Wzdłuż doliny rzecznej dociera do miejscowości Jastrząb. W Jastrzębiu znajduje się zalew, a na wzniesieniu – XVII-wieczny piękny kościół św. Jana Chrzciciela.
Z Jastrzębia szlak prowadzi na południe do Gąsaw Plebańskich i Rządowych, a stamtąd w Lasy Przysusko-Szydłowieckie. Przecina drogę krajową nr 7 i leśnym duktem wiedzie na północny zachód. Na skrzyżowaniu, nad rzeczką Oleśnicą, rozpoczyna się szlak czarny, którym można dojechać do Ciechostowic, a szlak zielony prowadzi dalej do Huciska, w pobliżu którego znajduje się najwyższe wniesienie wojewóztwa mazowieckiego Altana /408 m.n.p.m./. Można się na nie dostać szlakami czarnymi – pieszym i rowerowym. Z Huciska przez Leszczyny szlak prowadzi do Huty, gdzie skręca na północ do Chlewisk. W Hucisku można także skorzystać ze szlaku czarnego i udać się na górę Altanę, a potem przez Ciechostowice do Majdowa, gdzie znajdują się rezerwaty cisów. W centrum Chlewisk skręcamy w lewo i dojeżdżamy do Woli Zagrodniej, skąd drogą gruntową można się dostać na szczyt Skłobskiej Góry, a następnie w pobliże pomnika zwycięskiej bitwy oddziałów powstańczych z 1863 roku.
Ze Skłobskiej Góry szlak prowadzi do pomnika w Stefankowie, a dalej do wsi Skłoby, a następnie do Kochanowa. Z Kochanowa skręca na północ w drogę gruntową, a następnie w Woli Kuraszowej na wschód do Rzucowa.
Rzuców to także stara, historyczna miejscowość. Już w XII wieku istniał tu obronny gród, którego pozostałości można oglądać w dolinie rzeczki Jabłonicy. Osada wielokrotnie zmieniała właścicieli. W XVIII w., korzystając z okolicznych złóż, dostępu do drewna opałowego i wody z Jabłonicy, zaczęto tu rozwijać przetwórstwo żelaza. Powstał pierwszy wielki piec, a w 1837 roku Wojciech Krygier wybudował walcownię blach, drutarnię i gwoździarnię W drugiej połowie XIX wieku Rzuców był trzecim co do wielkości – po |Bliżynie i Chlewiskach – ośrodkiem przemysłowym regionu. W 1905 roku właściciel Rzucowa, Adam Mokiejewski wybudował modrzewiowy dwór, zachowany do dziś.
Z Rzucowa szlak prowadzi na północny wschód, wzdłuż rzeczki Jabłonicy, do Zawoni, gdzie skręca w prawo i asfaltową drogą wiedzie na południowy wschód. Na skrzyżowaniu przy zabudowaniach Ostałowa trasa skręca w lewo i po kilkuset metrach dociera do Korzyc. W Korzycach szlak ponownie skręca w prawo, a po kilkuset metrach w lewo – w gruntową drogę do Omięcina, gdzie na pierwszym skrzyżowaniu należy skręcić w lewo na północ, a na drugim – w prawo na wschód. Dalej asfaltowa droga prowadzi do Zaborowia, gdzie po skręcie w lewo i przez dolinę rzeczki Szabasówki dociera do Łazisk.
W Łaziskach znajduje się w zabytkowym parku dwór z zabudowaniami folwarcznymi jak spichlerz, stajnia, stodoły, należący w XIX wieku do rodziny Kunickich. Dwór uległ znacznej dewastacji w okresie PRL -u, kiedy należał do PGR-u. Obecnie mieści się w nim Dom Pomocy Społecznej.
Z Łazisk droga prowadzi przez Guzów – miejsce bitwy z 1607 roku – do Orońska. 5 lipca 1607, podczas rokoszu Zebrzydowskiego, w Guzowie starły się oddziały królewskie, dowodzone przez hetmanów Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza, z oddziałami rokoszan. W bitwie, zakończonej klęską rokoszan, wzięło udział z obu stron kilkadziesiąt tysięcy konnego i pieszego wojska i ponad 50 armat.
Trasy nieoznakowane:
Nr 1 – długość 23 km (33 km)
Szydłowiec – Szydłowiec PKP – Sadek – Barak – (Skarbowa Góra) – Szydłowiec
Szlak rowerowy wiedzie wokół miejscowości Sadek. W miejscowości tej odbywa się corocznie ogólnopolski bieg uliczny. Atrakcją trasy jest przejazd w przeważającej większości przez tereny leśne.
Trasa płaska bez wzniesień i jakichkolwiek trudności terenowych. W przebiegu całego odcinka jedynie 3 km to droga nieutwardzona, która jest łatwa do przejazdu. W połowie trasy znajduje się motel i parking z miejscem na grillowanie.
Szlak o małym natężeniu ruchu samochodowego, w połowie praktycznie wyłącznie dla ruchu rowerowego. Znakomita inhalacja dróg oddechowych olejkami eterycznymi drzew.
Dodatkowo trasę można wydłużyć o około 10 km w celu odwiedzenia cmentarza partyzanckiego na Skarbowej Górze. Jest to największy na naszym terenie cmentarz partyzancki zlokalizowany w lesie. Dojazd do cmentarza prowadzi drogą przeciwpożarową nie utwardzoną, lecz dobrej jakości.
Nr 2 – długość 32 km
Szydłowiec – Budki II – Hucisko – Leszczyny – Huta – Aleksandrów – Antoniów – Budki I – Szydłowiec
Trasa prowadzi do pasma górskiego Garbu Gielniowsko – Iłżeckiego, gdzie znajdują się najwyższe szczyty Ziemi Szydłowieckiej: góra Cymbra (377,7 m n.p.m.) i Altana (408,4 m n.p.m.).
Trasa zróżnicowana ze znacznymi nachyleniami terenu. Odcinek około 2 km jest trudny, prowadzi przez tereny leśne, lecz z drogą utwardzoną z licznymi utrudnieniami. Ponad to, wjeżdżając do miejscowości Huta droga jest bardzo kręta i wymaga wolnej i uważnej jazdy. Szlak bardzo atrakcyjny, wiedzie zboczami wzniesień, skąd rozciąga się wspaniała panorama prawie całego obszaru Ziemi Szydłowieckiej (w Hucisku, a następnie między leszczynami i Hutą).
W Leszczynach zbaczając o około 100 m z trasy możemy odpocząć w miejscu, gdzie swój bieg zaczyna rzeka Jabłonica.
Trasę można wydłużyć w miejscowości Huta kierując się do Antoniowa, w sąsiedztwie którego znajduje się piękny i z bogatą florą i fauną rezerwat Podlasie.
W miejscowości Aleksandrów znajduje się zalew z dziką przyrodą i idealnymi warunkami relaksu i wyciszenia emocji.
Nr 3 – długość 24 km
Szydłowiec-Książek – Budki I – Aleksandrów – Chlewiska – Koszorów -Szydłowiec – Wymysłów
Szlak leśny, teren płaski, w 80% drogi asfaltowe. Po drodze miejscowość Chlewiska, gdzie można zwiedzić zabytkową Hutę Żelaza, pałac obronny – dawny zamek Chlewickich, kościół parafialny z XVI w.
Odpocząć możemy nad zalewem, przy którym znajduje się ośrodek wypoczynkowy z zespołem domków letniskowych i dobrze wyposażonym zapleczem gastronomicznym, miejscem do grillowania i wypożyczalnią sprzętu wodnego.
Planując zwiedzanie zabytkowej huty żelaza, warto wcześniej umówić się z przewodnikiem telefonicznie – tel.: 48 628-71-93.
Po drodze wycieczki rowerowej znajdziemy największy akwen wodny z małą elektrownią wodną w miejscowości Koszorów. Zbiornik wodny jest wielką atrakcją dla wędkarzy i miłośników sportów wodnych. Woda w zbiorniku jest wyjątkowej klasy czystości. Bezpośrednio do zbiornika przylega las z urodzajnym runem leśnym i szlakiem pieszym do Szydłowca przez wieś Wymysłów.
Nr 4 – długość 37 km
Szydłowiec – Pawłów – Chlewiska – Stefanków – Skłoby – Nadolna – Rzuców – Smagów – Jabłonica – Zawonia – Ostałów – Broniów – Krawara – Bieduszki – Marywil – Szydłowiec
Szlak obejmuje płn. – zach. część powiatu. Teren lekko falisty o typowo rolniczym charakterze. Wiele odcinków trasy wiedzie przez lasy. W środkowej swej części przechodzi przez miejscowość Stefanków, w której prowadzone były walki narodowowyzwoleńcze oddziałów Powstania Styczniowego przez gen. Mariana Langiewicza. Również istnieją miejsca pamięci pomordowanych z czasów II wojny światowej – cmentarz poległych w Skłobach.
W tych okolicach działał oddział mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. W pobliżu trasy przebiega pieszy Szlak Partyzancki „Hubala” wiodący do Skarżyska – Kam. w województwie świętokrzyskim. Pomiędzy Broniowem i Krawarą zobaczyć można duży, ciągle eksploatowany kamieniołom (tutaj zachować należy szczególną ostrożność).
Trasa niemal w całości wiedzie drogami asfaltowymi, jedynie na odcinku Bieduszki – Marywil droga żużlowa.
Nr 5 – długość 38 km
Szydłowiec – Wysocko → Krzcięcin – Wilcza Wola – Korzyce – Pogroszyn – Koryciska – Omięcin – Zaborowie – Chałupki Łaziskie – Łaziska – Ciepła – Świniów – Zdziechów – Szydłowiec
Traktem tym dojedziemy do miejscowości Koryciska, w której jeszcze po wojnie wydobywano rudę żelaza. Bardzo urocze i dziko zarośnięte wyrobisko po kopalni.
6 km dalej po trasie na wschód, pośród lasu w miejscowości Chałupki Łaziskie znajduje się piękny zalew z kaskadą.
Następnie trasa wiedzie mało zaludnionymi terenami, dobrą drogą wśród pól i lasów do miejscowości Szydłowiec.
Teren, przez który przechodzi szlak jest lekko pofałdowany, ale z dobrymi drogami, niewielkim ruchem kołowym z możliwością zatrzymania się w wielu miejscach na odpoczynek, ognisko czy rodzinny piknik. Jedynie na odcinku Zaborowie – Chałupki Łaziskie droga nieutwardzona w okresie wiosennych roztopów i jesiennych deszczy może być trudno przejezdna. W takich przypadkach trasę można skrócić kierując się bezpośrednio z Zaborowia do Łazisk.
Nr 6 – długość 25 km
Szydłowiec – Szydłówek – Śmiłów – Kurkoć – Gąsawy Plebańskie – Jastrząb- Lipienice – Wola Lipieniecka – Kuźnia – Jastrząb – Orłów – Szydłówek – Szydłowiec
Trasa urozmaicona z niewielkimi wniesieniami. Przebiega obok licznych kopalni i złóż piaskowca w tym największych złóż w Śmiłowie. Trasa przebiega dobrymi, równymi drogami asfaltowymi.
Bardzo przyjemna rowerowa wycieczka rodzinna połączona ze zwiedzaniem wyrobisk skalnych (uwaga głębokie wykopy – należy zachować szczególną ostrożność), kościoła parafialnego w Jastrzębiu, piękny zalew oraz teren do niedzielnego wypoczynku i uprawiania sportów.
Trasę tę można połączyć ze szlakiem nr 1 i będziemy mieli niezwykle atrakcyjną wycieczkę całodniową z wieloma możliwościami odpoczynku i ciszą leśną.
W miejscowości Śmiłów oprócz wyrobisk skalnych ciekawą atrakcją jest hałda ziemna znacznej wysokości, z której rozciąga się wspaniały widok na okolice.
Nr 7 – długość 37 km
Szydłowiec – Szydłowiec stacja kolejowa- Gąsawy Rządowe – Bieszków – Rogów- Mirów – Zbijów – Kierz Niedźwiedzi – Sadek – Szydłowiec
Trasa typowa dla amatorów jazdy rowerem. Liczne wzniesienia, lecz niewiele miejsc do zwiedzania. Trasa tworzy pętlę i prowadzi przez główne miejscowości gminy Mirów.
Doskonała trasa dla amatorów szybkiej jazdy oraz dla młodzieży, dla której jazda rowerem jest przyjemnością samą w sobie.
Po drodze między Mirowem a Zbijowem zobaczyć można przy drodze zespół pomników przyrody w postaci alei wiekowych dębów szypułkowych, w sąsiedztwie których znajduje się góra Piekło z wyłaniającymi się z ziemi pokładami piaskowca noszącymi ślady naturalnej erozji.
Nr 8 – długość 24 km
Szydłowiec – Majdów – Ciechostowice – Hucisko – Budki II – Szydłowiec
Trasa typowo leśna, na odcinku około 0,5 km trudno przejezdna. Liczne wzniesienia i przeszkody leśne. Dla zainteresowanych możliwość zwiedzania rezerwatów cisa rosnącego w naturalnych warunkach leśnych. Znakomite warunki na wycieczki piesze po duktach leśnych znajdujących się przy szlaku rowerowym. Tereny bogate w runo leśne. Absolutna cisza i spokój w tym dużym kompleksie leśnym Lasów Państwowych.
Trasa przebiega przez najwyższe wzniesienie województwa mazowieckiego – górę Altanę (408,4 m n.p.m.).
Nr 9 – długość 60 km
Szydłowiec – Zdziechów – Ciepła – Łaziska – Orońsko – Helenów – Tomaszów – Śniadków – Dobrut – Wola Lipeniecka Mała – Nowy Dwór – Mirówek – Mirów – Rogów – Bieszków – Gąsawy Plebańskie – Jastrząb – Orłów – Szydłówek – Świerczek – Szydłowiec
Trasa na wycieczki rodzinne, której pokonanie trwa parę godzin. Po drodze zwiedzanie: Pałacu Brandta; Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, wyrobiska wapienia w Śniadkowie, ciekawych architektonicznie kosciołów w Mirowie i Jastrzębiu.
Można także zwiedzić kopalnie piaskowca w Orłowie czy Szydłówku oraz odpocząć, zamówić posiłki czy też grillować w motelu „Iguś” w Świerczku. Szlak stosunkowo długi, lecz wiodący drogami asfaltowymi bez większych wzniesień, o małym ruchu pojazdów mechanicznych.
W miejscowości Orońsko ma swą siedzibę Centrum Rzeźby Polskiej.
Centrum Rzeźby Polskiej zajmuje XIX-wieczny zespół dworski składający się z odrestaurowanych budynków: pałacu, oficyny, kaplicy, oranżerii i zabudowań gospodarczych. Jedynym nowoczesnym obiektem w tym zabytkowym kompleksie, otoczonym przez stary park krajobrazowy jest Muzeum Rzeźby Współczesnej.
Artystyczna tradycja Orońska narodziła się ponad półtora wieku temu, dzięki zamiłowaniom założycieli orońskiego dworu – rodziny Christianich. Kontynuował i wzbogacił tę tradycję wybitny malarz batalista Józef Brandt (1841-1915), który mieszkał i tworzył w Orońsku. W kompleksie pałacowym znajduje się hotel z zapleczem gastronomicznym.
Nr 10 – długość 57 km
Szydłowiec – Książek Majdowski – Hucisko – Leszczyny – Huta – Chlewiska – Koszorów – Cukrówka – Smagów – Zawonia – Pogroszyn – Omięcin – Zaborowie – Ziomaki – Wysocko – Długosz – Szydłowiec
Trakt wiedzie drogami o małym ruchu pojazdów samochodowych. Po trasie znajduje się wiele zabytków i ciekawych miejsc z roślinnością rosnącą w naturalnych warunkach przyrodniczych.
Ze względu na pofałdowany teren, trasa raczej dla zaawansowanych rowerzystów. Niemniej jednak pokonując pewne odcinki pieszo, można jeździć całymi wielopokoleniowymi rodzinami.
Po drodze liczne bary i sklepiki, gdzie można zaopatrzyć się w napoje i żywność. Jest wiele miejsc do wypoczynku z licznymi miejscami na postój, a w sezonie w lasach, których jest po drodze dużo można zbierać runo leśne i odbywać spacery.
Trasę tę można w każdej chwili w zależności od samopoczucia i warunków pogodowych skrócić bądź wydłużyć nawet do dystansu 100 km. Przyjemność z jazdy rowerem dla tych, co lubią jeździć gwarantowana.
Opisy tras zostały opracowane na podstawie wydawnictwa „Mapa turystyczna” Lokalnych Grup Działania „Na Piaskowcu” i „Wspólny Trakt” oraz informatora „Szlaki Rowerowe Ziemi Szydłowieckiej”, wydanego przez Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Szydłowieckiej.
info: UM Szydłowiec